نماسازی با سنگ
سنگ و کاربرد آن سنگ ساختمانی
سنگ جسمی است طبیعی که از اجتماع یک یا چند کانی تشکیل شده است. سنگ یکی از مصالح اصلی در ساخت و ساز است که در اکثر کارهایی که در مهندسی عمران، راه، راه آهن و بندر انجام می شود مورد استفاده قرار می گیرد. مهمترین موارد استفاده سنگ را می توان به شرح زیر گروه بندی کرد:
الف) سنگهایی که به شکل بلوک در ساختمان سازی، سدها، باراندازها، دیوارهای جان پناه و از این قبیل استفاده می شوند.
ب) سنگهایی که برای مصارف تزئینی و نمای ساختمان استفاده می شوند.
ج) سنگهایی که برای سنگفرش، کف و سقف ساختمان ها استفاده می شوند.
عوامل مؤثر برای انتخاب سنگ ساختمانی
در ابتدای طرح باید کاربرد مورد نظر مشخص باشد و سایر عوامل با توجه به آن تعیین شوند.
به طور کلی عوامل مهم در انتخاب سنگ ساختمانی مناسب عبارتند از: قیمت، رنگ، دوام و مشخصات فنی
رنگ:
این عامل بیشتر از دید معماران مهم است، اگرچه مهندسان نیز حتما روی رنگ سنگ نظر دارند. معمولا رنگهای روشن نسبت به رنگهای تیره ترجیح داده می شوند. این موضوع خصوصأ در سنگهای آهکی مهمتر است زیرا اکثر رنگهای تیره سنگهای آهکی در نمای بیرون ساختمان بر اثر نور خورشید و آلودگی هوا دوام ندارد. رنگ سنگ از ویژگیهایی است که از نظر اقتصادی نیز بسیار مهم است.
بافت:
سنگ ممکن است دارای دانه های هم اندازه از نوع درشت دانه یا ریزدانه، یا دارای بافت پرفیری (دانه های نامساوی) باشد. سنگهای درشت دانه زودتر از سنگهای ریزدانه گسیخته می شوند، بخصوص به تغییرات دما حساس اند. این نوع گسیختگی حداقل تا حدودی به علت تفاوت ضرایب انبساطی کانیهای سازنده سنگ مربوط می باشد. سنگها همچنین ممکن است متراکم یا متخلخل باشند. سنگ متراکم دیرتر از سنگ متخلخل متلاشی می شود. سنگهای متراکم تقریبا غیرقابل نفوذند، لذا عوامل هوازدگی نمی تواند سريعأ عمل نماید. از طرف دیگر، سنگ های با تخلخل باز و مویین، آب را به سادگی جذب می کنند و بر اثر یخبندان دچار ترک خوردگی می شوند.
ترکیب شناسی:
از آنجایی که کانیهای مختلف دارای مقاومتهای متفاوتی در برابر هجوم عوامل هوازدگی می باشند، طبیعی است که سنگها به دلیل دارا بودن کانیهای سازنده متفاوت، دارای مقاومتهای گوناگونی نیز در برابر هوازدگی اند و آنهایی که دارای کانیهای با مقاومت کمتر هستند، زودتر بر اثر عوامل مختلف آسیب می بینند.
کانیهای مضر:
برخی از کانیهای مشخص (سولفورهای آهن) را می توان در کلیه شرایط به عنوان کانیهای مضر در نظر گرفت، در حالی که برخی از کانی های دیگر، مانند میکا فقط در مقادیر زیاد و در برخی از سنگها مانند ماسه سنگها و مرمرها مضر هستند. یکی از علل تغییر رنگ در سنگها که کمتر مورد توجه قرار می گیرد، وجود کانیهای ناپایدار است که به سهولت به کانی دیگری تبدیل می شوند، این کانیها اغلب از نوع سولفورهای آهن بوده، در مجاورت رطوبت اکسیده شده و به هیدروکسید تبدیل می شوند که نتیجه آن لکه دار شدن سنگ است.